Değer Kaybı Tazminatı Nedir? Nasıl Alınır? Kimler Talep Edebilir?

Trafik kazaları sadece anlık maddi zararlarla sınırlı kalmaz; kazaya karışan araçların ikinci el piyasa değerinde de ciddi düşüşlere neden olabilir. İşte bu noktada devreye değer kaybı tazminatı girer. Kazada kusuru olmayan ya da kusuru az olan araç sahiplerinin, araçlarının kazadan sonra değerinin düşmesi sebebiyle talep edebileceği bu tazminat türü, Türk hukuk sisteminde önemli bir yer tutar.

Bu yazımızda, değer kaybı tazminatı nedir, kimler bu haktan yararlanabilir, nasıl başvuru yapılır gibi soruların cevaplarını detaylı olarak ele alacağız.

Değer Kaybı Tazminatı Nedir?

Değer kaybı tazminatı; trafik kazası sonucunda onarılan bir aracın, kaza öncesi ikinci el piyasa değeriyle kaza sonrası değeri arasındaki farkı ifade eder. Kaza sonrası araç her ne kadar tamir edilse de artık “kazalı araç” olarak işlem görür ve ikinci el piyasasında daha düşük bedelle alıcı bulur. İşte bu maddi kaybın giderilmesi amacıyla, araç sahibinin sigorta şirketinden veya kusurlu sürücüden talep ettiği tazminata değer kaybı tazminatı denir.

Değer Kaybı Tazminatını Kimler Talep Edebilir?

Bu tazminatı alabilmek için bazı koşulların sağlanması gerekir:

• Kusur oranı önemli bir kriterdir. %100 kusurlu olan taraf değer kaybı tazminatı talep edemez. Talep edebilmek için kazada tam kusurlu olmamak gerekir.

• Aracın karayolu trafik kazasına karışmış olması gerekir.

• Kazaya ilişkin trafik kaza tespit tutanağı tutulmuş olmalıdır.

• Araçta maddi hasar meydana gelmiş ve bu hasar onarılmış olmalıdır.

Yani aracınızın kaza sonucu hasar görmesi, kusur oranınızın düşük veya sıfır olması ve aracınızın değerinin düşmüş olması halinde bu tazminatı talep edebilirsiniz.

Hangi Durumlarda Değer Kaybı Tazminatı Alınamaz?

Her kazadan sonra değer kaybı tazminatı alınamayabilir. Aşağıdaki durumlar bu hakkı ortadan kaldırabilir:

• Kazada tam kusurlu olmak

• Araçta önceden hasar bulunması

• Araçta ağır hasar kaydı olması

• Aracın pert (tam ziya) olması

• Aracın 10 yaşından büyük ya da 200.000 km üzeri olması (uygulamada sınır genellikle bu seviyelerde değerlendirilir)

Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Değer kaybı hesaplaması; aracın marka-model bilgisi, üretim yılı, hasarın büyüklüğü, aracın kilometresi ve ikinci el piyasası dikkate alınarak yapılır. Bu hesaplama eksperler veya uzman aktüerler tarafından gerçekleştirilir.

2020 yılında Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) tarafından getirilen formülasyona göre; aracın yaşı, kilometresi ve hasarın bulunduğu parça sayısı gibi değişkenler dikkate alınarak standart bir değer kaybı bedeli hesaplanabilir.

Tazminat Talebi Nasıl Yapılır?

Değer kaybı tazminatı almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir:

1. Kaza Tespit Tutanağı: Kazadan hemen sonra, taraflar arasında tutanak tutulmalı ya da polis çağrılarak resmi kayıt oluşturulmalıdır.

2. Araç Hasar Dosyasının Oluşturulması: Aracın tamir işlemleri sırasında sigorta şirketine hasar dosyası açılmalıdır.

3. Ekspertiz Raporu: Sigorta şirketi ya da taraflar eksper tayin ederek hasar tespiti yaptırır.

4. Sigorta Şirketine Başvuru: Kusurlu tarafın trafik sigortasına yazılı dilekçeyle başvuru yapılır.

5. Ödeme: Sigorta şirketi başvuru sonrası genellikle 15 iş günü içinde ödeme yapar. Ödeme yapılmazsa dava yoluna gidilebilir.

Sigorta Şirketi Ödeme Yapmazsa Ne Olur?

Sigorta şirketi başvuruyu reddederse veya teklif edilen tazminat yetersizse:

• Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilir. Bu yol daha hızlıdır ve genellikle 4-6 ay içinde sonuçlanır.

• Alternatif olarak, Asliye Ticaret Mahkemesi’nde dava açılabilir. Bu süreç daha uzun sürse de yargı kararı bağlayıcıdır.

Avukat Desteği Almak Gerekli mi?

Değer kaybı tazminatı süreci teknik detaylar içerebilir. Özellikle hesaplama formülleri, sigorta şirketi yazışmaları ve tahkim başvurularında hata yapılmaması adına uzman bir avukatla çalışmak tavsiye edilir. Böylece tazminat miktarınız daha doğru belirlenir ve hak kaybı yaşama ihtimaliniz azalır.

Sonuç: Aracınızın Gerçek Değerini Korumaya Hakkınız Var

Kazaya karışan aracınızın değeri düştüyse ve kusurlu değilseniz, bu değer kaybının telafi edilmesi hakkınız. Sigorta şirketlerine başvuru yaparak ya da gerekirse yargı yoluna giderek bu hakkınızı alabilirsiniz. Değer kaybı tazminatı, sadece maddi değil aynı zamanda adaletin de bir gereğidir.

Haklarınızı bilin, gecikmeden talep edin.